Albanië heeft een rijke geschiedenis en cultuur. Het is geen verrassing dat het land een aantal prachtige monumenten en bezienswaardigheden heeft die op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO staan. Drie keer als materieel erfgoed en een keer als immaterieel erfgoed.

De materiele erfgoed sites zijn de steden Berat en Gjirokastra en de archeologische site van Butrint. De iso polyfonie is erkend als immaterieel werelderfgoed.

Het archeologisch park Butrint

Albanië kent een unieke vorm van natuurbescherming: “het archeologisch park”. Hier gaat natuurbescherming hand in hand met archeologie. Bij een archeologisch park is niet alleen de site maar ook de ruime omgeving rond de archeologische vindplaatsen beschermd. Butrint is een schoolvoorbeeld van dit concept en staat met recht op de UNESCO werelderfgoedlijst.

De overblijfselen van Butrint liggen in een bos dat zich nestelde tussen het typische maquis en een meer dat met een natuurlijk kanaal toegang bieddt tot de Ionische zee. De waterpartijen die aan het meer grenzen zijn een natuurlijke biotoop voor verschillende met uitsterven bedreigde diersoorten.

Butrint werd reeds in de prehistorie bewoond. Ze beleefde haar glorietijd onder de Romeinse overheersing. De stad gepromoveerd tot kolonie en werd de favoriete vakantiebestemming van de Romeinse aristocratie.

Het mooiste deel van de site is het heiligdom van Asclepius. Butrint handhaafde haar belang tot in de late oudheid. De bouw van de grote basiliek en de doopkapel dateren uit deze periode. Vooral de doopkapel is interessant omwille van het prachtige mozaïek.

Het samengaan van natuur en historische monumenten maakt het een ideale omgeving om te wandelen en te genieten van de rust die het geheel uitstraalt. Het museum van de site verzamledee heel mooie voorbeelden van oud Griekse en Romeinse kunst. Het museum is ondergebracht in het oude fort. Van hieruit geniet je van een prachtig zicht op het kanaal dat de site met de Ionische Zee verbindt.

De oude stad Berat

Berat kreeg de bijnaam “de Stad Met De Duizend Vensters” vanwege de vele grote vensters in de huizen van de oude stad.

Het historische Berat staat bekend om zijn Ottomaanse architectuur en werd door UNESCO als wereldderfgoed erkend. De stad bestaat uit drie delen. Op de hellingen van de Osum vinden we Gorica en Mangalem. Het derde deel is de Kalaja of de citadel die op de top van de Magalemi heuvel staat. Deze wijk is omgeven door een vestingmuur die dateert uit de 4de eeuw voor onze tijdrekening. De Kalaja is een aparte en bewoonde stadswijk.

De stad heeft een aantal 15de eeuwse moskeeën en een zeer groot aantal Byzantijnse en Orthodoxe kerken en kapellen. Een aantal van de kerken bezitten fresco’s van de hand van de bekende schilder Onufri en zijn school. Hij kreeg zijn eigen museum dat werd ondergebracht in de oude kathedraal van het kasteel. Hier zijn een aantal van zijn werken verzameld. Ze zijn gemakkelijk te herkennen aan het rode pigment dat Onufri gebruikte en nooit werd nagemaakt. In de oude kathedraal werd ook een kopie van de purperen codex bewaard. Deze heeft nu onderdak gevonden in een museum.

Het Etnografisch Museum vond onderdak in een oud huis in het Mangalem gedeelte. Berat is eveneens bekend voor zijn wijnbouw. Zo werd hier een oude druif, die nog door de Romeinen werd gebruikt om wijn te produceren, van het uitsterven gered. Nu leveren deze wijnranken jaarlijks opnieuw een paar duizend flessen unieke wijn.

Het historisch centrum van Gjirokastra

Gjirokastra wordt gedomineerd door een indrukwekkende citadel. De stad kreeg de bijnaam van “Stad van Steen”. Ze bestaat uit honderden in Ottomaanse stijl opgetrokken huizen met karakteristieke stenen daken, houten balkons en witgekalkte stenen muren.

De stad heeft een roerig verleden en inspireerde dichters, schrijvers en kunstenaars. Dit is de geboortestad van Enver Hoxha die Albanië tot aan zijn dood in 1985 met ijzeren vuist regeerde. Een wandeling doorheen het netwerk van geplaveide straatjes stuurt je terug naar de middeleeuwen en de Ottomaanse overheersing.

Gjirokastra staat met recht en reden sedert 2005 op de lijst van het UNESCO Werelderfgoed. Onder de dictatuur kreeg Gjirokaster al het statuur van museumstad. Het Zekate huis is het oudste huis in de stad en geeft een idee hoe de gegoede burgerij leefde. De oude moskee is niet direct de mooiste van het land maar straalt een aparte charme uit. Het bezoek aan het dertiende-eeuws kasteel staat bol van avontuurlijke verhalen over middeleeuwse heersers en communistische wreedheden.

De iso-polyfonie

De traditionele Albanese polyfone muziek kan worden onderverdeeld in twee grote groepen. De stijl van de Ghegs van Noord-Albanië verschilt van de Tosks en Labs die in het zuidelijke deel van het land wonen. De term iso is verwant aan het ison van de Byzantijnse kerkmuziek en verwijst naar de drone die meerstemmige zang begeleidt. De drone wordt op twee manieren uitgevoerd: bij de Tosks is hij altijd continu en gezongen op de lettergreep ‘e’, met gespreide ademhaling, terwijl bij de Labs de drone soms als ritmische toon wordt gezongen en uitgevoerd op de tekst van het lied. De muziek wordt voornamelijk door mannelijke zangers gemaakt en begeleidt traditioneel een breed scala aan sociale evenementen, zoals bruiloften, begrafenissen, oogstfeesten, religieuze vieringen en festivals zoals het bekende Albanese volksfeest in Gjirokastra. De oorsprong van deze muziekvorm zou teruggaan tot in de tijd van de Thraciërs en Illyriers.

Besluit

Albanië heeft veel te bieden op het gebied van geschiedenis, cultuur en architectuur, en de plaatsen op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO zijn slechts enkele voorbeelden van de rijke erfenis van het land. Of je nu een geschiedenisliefhebber bent of gewoon op zoek bent naar een unieke reiservaring, Albanië heeft voor ieder wat wils. Dus waar wacht je nog op? Plan je reis naar Albanië en ontdek de prachtige monumenten en bezienswaardigheden die het land te bieden heeft!